Nhà xưa Ông Hai Thái
Tọa lạc trên vùng đất rộng khoảng 1,8ha của xã Suối Tiên, huyện Diên Khánh, TP. Nha Trang, đây là một quần thể nhiều ngôi nhà xưa dựa trên cơ sở một ngôi nhà cổ mà người dân trong vùng vẫn gọi là nhà ông Hai Thái hay sở đồn điền ông Hai Thái.
Theo tài liệu ghi lại tại khu bảo tồn di tích này thì từ những năm 1850 cả vùng Suối Tiên là rừng núi, hoang sơ, dân cư quanh năm sống trong cảnh đói khát vì thiếu nước, nhiều người phải bỏ đất ra đi. Giữa lúc đó, ông Nguyễn Đình Thái hay còn gọi là Hai Thái từ xã Vĩnh Trung lên Suối Tiên để khai hoang lập ấp. Ông đã khai phá, thiết lập hệ thống dẫn nước từ ngọn nguồn suối Tiên về tưới cho đồng ruộng ở khu vực này.
Một góc nhà xưa
Sau khi tìm ra nguồn nước cho người dân, ông nhường diện tích đất mình đã khai hoang lại cho những người khác và tiếp tục khai hoang một quả đồi và xây nên kiến trúc nhà xưa độc đáo như hiện đang lưu giữ. Sau khi ông mất, người dân xã Suối Tiên ghi nhớ công ơn và tôn kính ông như một vị tiền hiền của làng. Hàng năm, đến ngày 17 tháng Chạp, người dân trong làng vẫn tổ chức cúng tế ông tại đây.
Giếng cổ
Du khách có thể đến đây theo tour của khách sạn Yasaka hoặc đi xe máy từ Nha Trang (mất khoảng 30 phút). Trên con đường làng, không khí thật trong lành, phảng phất mùi cỏ ướt. Những cánh đồng lúa xanh rì, những mái nhà phía xa núp sau những hàng cau, mây sớm la đà trên những đỉnh núi, phong cảnh vùng Diên Khánh thật nên thơ.
Phong cảnh nên thơ ở nhà xưa
Với sự đầu tư khá công phu, trong khuôn viên khu du lịch còn có những ngôi nhà cổ được đưa từ những nơi khác về như ngôi nhà cổ hơn trăm tuổi với 142 cột, mái ngói âm dương là nơi hội tiệc; các gian nhà cổ khác trưng bày nhiều sản phẩm nghệ thuật như gỗ lũa, đá… hay các vật dụng làm nghề truyền thống của Nha Trang như chằm nón, dệt chiếu…
Khu bảo tồn di tích Nhà xưa ông Hai Thái không đơn thuần là một di tích kiến trúc, nơi đây còn là một khu du lịch lý thú, hội tụ nhiều điểm tham quan độc đáo.
Gian bếp xưa
Trong không gian rộng 18.000m2 này, ngoài ngôi nhà cổ của ông Hai Thái, còn có một “bộ sưu tập” các ngôi nhà cổ độc đáo ở Khánh Hòa như: nhà cổ 142 cột, hai gian nhà cổ khác được di dời từ Diên Sơn (Diên Khánh) về đây, hệ thống nhà sàn Tây Bắc, một quần thể làng nghề truyền thống (chằm nón, đan cói, làm chiếu, chế tác gỗ lũa...), phòng trưng bày gỗ lũa, đá nghệ thuật,… cùng nhiều dịch vụ giải trí khác như spa thảo dược, phòng nghỉ, cắm trại dã ngoại, tham quan hệ thống thuỷ lợi, câu cá, đi xe bò, chơi đá gà, đá dế...
Ẩm thực cũng là một nét độc đáo ở đây. Các gian hàng được bố trí và bày biện theo kiểu các sạp hàng ở chợ quê ngày trước, với nhiều món ăn dân dã như: bánh xèo, bánh ướt, bánh cuốn, các loại bánh ít, xôi chè, bánh chuối, các loại chè… tất cả đều mang hương vị vùng miền riêng của Khánh Hoà.
Tại khu du lịch cũng có những dịch vụ vui chơi như đá cá, bi-da, spa, nhà hàng với các món ăn dân dã của vùng quê Diên Khánh hay đặc sản biển Nha Trang… Có những phòng nghỉ dân dã phục vụ khách ở lại qua đêm.
Với quần thể du lịch khép kín, khu du lịch nhà cổ ông Hai Thái là điểm tham quan, cắm trại lý tưởng cho các bạn trẻ ngày cuối tuần, là nơi hoàn toàn thư giãn cho những ai muốn bỏ phố về quê để hít thở không khí trong lành. Nơi này cũng rất phù hợp cho một đám cưới kiểu xưa lãng mạn như trong phim ảnh…