Mùa nước đổ ở Hà Giang
Mỗi năm, người Mèo chỉ trồng duy nhất một vụ lúa mùa và thường thu hoạch vào tháng 9. Khi tháng 5 chuyển mình sang tháng 6, lúc hè vừa sang cùng những cơn mưa lớn, nước đổ từ ruộng cao sẽ đổ xuống ruộng thấp, cứ thế tạo thành “tháp nước” kéo dài từ đỉnh đến chân núi xa tít tắp. Mùa nước đổ Hà Giag kéo dài đến hết tháng 7 nhưng vào tháng 5 – tháng 6, khi mùa cấy bắt đầu là đẹp nhất.
Mùa nước đổ đến, người dân vùng này lại nô nức đi đắp đập, ke bờ, chuẩn bị dẫn nước chuẩn bị cho vụ mùa mới. Cùng với nước mưa, họ nối những ống nứa từ trên núi để dẫn nước vào ruộng giúp ngâm đất trước khi gieo hạt. Người Mèo kể, họ phải canh trời mưa để đi làm đồng, kể cả mưa vào buổi tối bởi như vậy mới có thể giữ nước ở các bậc ruộng vừa đủ, mới trồng được lúa, mới có cái để ăn.
Vào mùa nước, người Mèo không chỉ trồng lúa, họ còn trồng ngô khắp trên cao nguyên đá và vì là mùa mưa nên ngô cứ lớn nhanh như thổi.
Lắng đọng bản hòa tấu của núi rừng ngày mưa
Đêm xuống, những tiếng ri rỉ của giun dế, tiếng ồm ộp của ếch, nhái, cùng vô vàn đôi mắt xanh, đỏ thi nhau thức đua cùng ánh sao trên trời cao vợi. Chỉ những người nông dân miền sơn cước vào mùa ăn ngủ với ruộng, rừng mới được ngắm cái đẹp của ruộng bậc thang những đêm trăng sau cơn mưa. Đó là buổi tối mà thiên nhiên khiến con người thấy mình vừa bé nhỏ, vừa là một bộ phận của nó khi được chứng kiến sự biến chuyển không ngừng của núi rừng. Cơn mưa rừng ồ ạt từ những đỉnh cao nhất kéo về khiến những con đom đóm lập lòe chẳng kịp tìm chỗ trú, nhưng cũng là giây phút đám ếch, nhái keo nhau ra tự tình. Đám ruộng bắt đầu “cất tiếng hát” hòa vào bài ca hoang sơ của núi rừng, ào ào dồn dập.
Vương vấn vẻ đẹp “Địu em đi cấy” đặc trưng của miền Tây Bắc
Một nét đặc biệt nơi đây mà du khách thấy là hình ảnh những mẹ, những chị vừa đi cấy vừa điệu theo con hoặc em. Khác với miền xuôi, các em bé sẽ được ở nhà chơi với ông bà, anh chị để mẹ và bà đi cấy nhưng ở nơi đây cả gia đình đều lên nương làm việc, các em bé sẽ được địu sau lưng của mẹ của chị. Nhiều người nhìn thấy hình ảnh các bé được địu trên vai mà thấy thương, thấy cảm xúc vỡ oà, làm việc vất vả gấp đôi khi phải địu thêm một người. Nhưng đây lại là một nét đặc sắc của vùng miền Tây Bắc, đó là phong tục nơi đây, họ đã quen với việc địu thêm em bé và có thể các mẹ sẽ yên tâm hơn khi mang theo con nhỏ ra lên nương. Một hình ảnh đẹp đã lay động hàng triệu trái tim khi đến với vùng rẻo cao Tây Bắc này…
Nếu bạn vừa bắt đầu kỳ nghỉ hè thảnh thơi, muốn được hoà mình vào thiên nhiên rộng lớn, đắm chìm vào văn hoá đặc sắc của người Mèo và nghe họ kể chuyện về một mùa “gây thương nhớ” của vùng Tây Bắc, hãy xách ba lô ngay lên đi Hà Giang ngay thôi.