Sò lông - Đặc sản Lăng Cô
Sò lông hay còn gọi là con Sặc là một đặc sản đầm Lăng Cô (thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế). Sò lông thường bị nhầm lẫn với sò huyết vì hình dáng khá giống nhau. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ mọi người sẽ thấy sò lông lớn hơn sò huyết. Sò lông có hai mảnh vỏ hình bầu dục, da có vỏ màu nâu phát triển thành lông.
Sò lông hầu như có mặt quanh năm ở Lăng Cô, chỉ những lúc mưa gió vào tháng 9, tháng 10 nước dâng cao người dân không thể đi cào thì sò mới hiếm. Những ngày nắng đẹp người ta đi cào sò từ lúc 2 giờ chiều đến 6 giờ tối. Dụng cụ để cào sò chỉ là một bàn cào nhỏ và một vật dụng bất kỳ để đựng sò.
Để bắt được sò lông không khó nhưng đỏi hỏi người bắt phải bền bỉ, kiên trì ngâm mình trong nước suốt cả ngày. Thành quả sau những giờ lao động vất vả là những rổ sò đầy vun ăm ắp. Sò lông ít được ưa chuộng trong chế biến tươi sống nhưng lại nổi tiếng thơm ngon khi đã chế biến thành mắm sò.
Cách chế biến món mắm sò Lăng Cô
Cách làm mắm sò cũng khá đơn giản, sò cào về lấy mũi dao nhọn lột vỏ lấy sò, rửa nhiều lần để sạch cát và các tạp chất trong sò. Theo kinh nghiệm của những người làm sò lâu năm ở Lăng Cô thì không được ngâm sò trong nước quá lâu, vì khi làm mắm sẽ nhanh hư. Sò rửa sạch rồi thì cho ra rổ để thật ráo nước.
Tiếp tục cho sò ra thau sạch, bỏ muối hạt được giã mịn vào, cứ 10 chén sò thì bỏ khoảng 2 chén muối. Cái khéo của người làm mắm là phải cân đong lượng muối phù hợp, sao cho đừng quá mặn mà cũng đừng quá nhạt.
Sau khi bỏ muối vào sò, người ta cho thêm ớt bột, riềng xắt lát nhỏ rồi nêm nếm cho vừa miệng là được. Sau đó, trộn đều tất cả các nguyên liệu với nhau rồi cho vào chai hoặc thẩu nhựa đậy thật kín. Mắm sau khi đưa vào thẩu khoảng 8 – 10 ngày là có thể ăn được. Giống nhiều loại mắm khác, mắm sò để càng lâu ăn càng ngon.
Mắm sò múc ra có màu đỏ au, trông rất bắt mắt. Đặc biệt, mắm đặc sệt, còn nguyên ruột sò. Khi ăn, người ta cho thêm các gia vị như đường, bột ngọt, tỏi, ớt băm nhỏ hoặc cho thêm ít đu đủ bào. Mắm sò thơm ngon có thể ăn cùng cơm trắng hoặc làm nước chấm ăn với rau, bún và thịt ba chỉ.
Thưởng thức mắm sò Lăng Cô đặc sản Huế
Về Lăng Cô, ghé thăm nhà những người dân nơi đây, chắc chắn du khách sẽ được mời dùng thử mắm sò, món ăn đặc sản vùng đất này. Mắm sò có thể ăn cùng với cơm trắng như một món ăn phụ. Những ngày mưa rả rích, bới chén cơm nóng hổi rồi chan thêm mắm sò, nhai ngấu nghiến ngon hơn bất cứ “cao lương mỹ vị” nào.
Ngoài ăn với cơm nóng, người ta còn dùng mắm sò như một loại nước chấm giống như mắm tôm, mắm ruốc, xì dầu chẳng hạn. Mắm sò cho thêm chút tỏi băm, ớt bằm, bột ngọt, đường là có ngay một chén nước chấm ngon tuyệt.
Mắm sò ăn với cơm nóng đã ngon, ăn cùng rau sống, dưa giá, khế chua kẹp thịt ba chỉ lại càng ngon hơn. Khi kết hợp tất cả các gia vị lại với nhau, thực khách cảm nhận được vị mặn của mắm, vị chua của khế và vị béo của thịt ba chỉ hòa quyện.