1. Cơm sen
Món cơm này xuất phát từ cung đình Huế, vậy nên để đạt được độ hoàn hảo nhất định cần sự tỉ mỉ, kỳ công của người đầu bếp. Cơm sen kết hợp những nguyên liệu gần gũi trong đời sống người Việt như gạo, sen, thịt thăn, tôm, cà rốt, đậu, nấm hương… Người đầu bếp đem ninh sen, lọc lấy nước ninh trong, rồi thổi cơm bằng chính thứ nước ninh bổ dưỡng này. Khi nấu phải canh cho cơm chín đều, hạt ráo, mềm dẻo nhưng không nhão, cũng không nát. Thế nhưng, khó nhất lại phải kể tới công đoạn tạo hình cơm trong lá sen. Đầu bếp chọn loại lá sen bánh tẻ, xanh mướt và thơm phức, khi gói thật nhẹ nhàng để cơm không bị bục ra ngoài.
Qua từng ấy công đoạn, cuối cùng cơm sen cũng hoàn thành. Cơm gói gọn trong lá làm nhụy với đủ sắc xanh, đỏ hài hòa, lại thoang thoảng mùi hương thanh mát của lá sen. Vị dẻo thơm của cơm, ngọt bùi của các loại rau, củ ướp hương sen khiến thực khách chỉ cần thưởng thức một lần đều không thể quên.
2. Gỏi ngó sen
Cứ mỗi mùa sen về là ta lại nhớ đến món gỏi ngó sen giản dị mà thơm mát biết bao. Thành phần chủ yếu là ngó sen (rễ cây sen) kết hợp với tôm, thịt hoặc tai lợn, thêm nước trộn làm mắm, giấm, ớt, chanh, tỏi… Trộn đều tất cả các thành phần ấy để món ăn dậy đủ sắc hương vị. Thực khách thưởng thức ngó sèn giòn bùi, chút thịt và nước chấm đậm đà, cảm giác nếm đủ hương vị chua, cay, mặn, ngọt hấp dẫn vô cùng.
3. Vịt hấp hoa sen
Một món ăn cung đình rất nổi tiếng khác là vịt hấp hoa sen. Người ta chọn vịt tơ, mập căng da đem làm sạch, dùng rượu và gừng xát bên trong, ngoài khử mùi. Sau đó đem vịt ướp ngũ vị hương cùng muối, tiêu, hành, tỏi cho thấm. Lót dưới xửng vài lớp cánh hoa sen rồi phủ kín vịt cũng bằng cánh hoa sen rồi đem hấp trên than hồng khoảng nửa tiếng.
Khi vịt chín, thực khách thưởng thức thịt vịt mềm thơm với cánh hoa nhừ tơi. Như thế, bao nhiêu hương thơm của hoa đều ngấm hết vào từng sớ thịt vịt, thơm ngọt đậm đà hương sen.
4. Chè long nhãn hạt sen
Với những nguyên liệu chính khá đơn giản: hạt sen, nhãn lồng và một chút đườn cát… qua bàn tay khéo léo của người đầu bếp, món chè nhãn lồng hạt sen thơm mát đậm đà, thực sự là món ăn tuyệt vời trong những ngày hè nắng nóng.
Người ta tách bỏ hạt nhãn rồi lồng hạt sen vào trong thay thế, sau đó đem đun cùng nước đường. Món ăn hoàn thành dậy mùi thơm phức, nước chè ngọt thanh, hạt sen bùi béo kết hợp với nhãn giòn ngọt, khiến thực khách càng ăn càng thấm hương vị.
5. Trà sen
Nhắc đến trà sen là phải nhắc ngay tới hoa sen hồ Tây nổi tiếng của Hà Nội hay hồ sen Tịnh Tâm của Huế. Từ đây, những thức trà sen nổi tiếng làm say lòng biết bao du khách gần xa.
Nhụy sen sau khi được lấy ra từ những búp sen tươi phải mang về ngay ướp với trà để giữ mùi hương. Còn ở hồ sen Tịnh Tâm, cách ướp trà sen dâng Vua xưa kia còn cầu kỳ hơn nữa. Người ta ướp trà vào ban đêm, khi sen vừa hé nhụy là lúc trời đất đang giao hoà, lúc hương thơm đượm nhất. Trà được đặt vào trong lòng hoa rồi dùng giây buộc lại, không cho hoa nở ra. Ướp qua đêm, trà sẽ hấp thụ hết hương thơm thanh thoát của hoa sen. Sáng hôm sau mới thu trà và gói cho thật kín.
Dù là trà sen ở Hà Nội hay ở Huế khi thưởng thức đều đậm đà, đượm vị sen, không đâu có được.