Món Cheese Fondue
Thụy Sĩ là một trong những quốc gia có nhiều loại phô mai bậc nhất trên thế giới. Dường như phô mai luôn có mặt trong bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây. Trong số nhiều món ăn làm bằng phô mai hấp dẫn, thì có một món với hương vị béo ngậy ngập tràn phô mai đã nổi tiếng vượt ra khỏi biên giới quốc gia này. Đó chính là Fondue – lẩu phô mai đầy hấp dẫn.
Fondue là món ăn gồm một hoặc nhiều loại phô mai khác nhau, được đun chảy trong một chiếc nồi nhỏ. Chiếc nồi này sau đó sẽ được đặt lên một bếp nhỏ, đốt bằng cồn hoặc nến để giữ cho phô mai luôn ấm nóng và ở dạng lỏng. Bếp và nồi phô mai được phục vụ tại bàn cho thực khách. Kèm theo đó là một số loại đồ ăn cùng phổ biến như là bánh mì cắt miếng nhỏ, các loại đồ nguội như thịt hun khói, xúc xích, salami, và một vài loại rau củ như khoai tây hay nấm. Lẩu phô mai Fondue có nhiều loại, với công thức pha trộn các loại phô mai cũng khác nhau.
Công thức làm Cheese Fondue
Công thức Fondue đầu tiên có từ năm 1699, được gọi là 'Käss mit Wein zu kochen', có nghĩa là “phô mai nấu với rượu vang”. Một số người cho rằng, món ăn này có nguồn gốc từ những nông dân vùng Alpine ở Thụy Sĩ. Họ nấu rượu, tỏi và các loại thảo mộc với phô mai như một cách để dự trữ thức ăn qua mùa đông khắc nghiệt. Mặc dù có nguồn gốc từ vùng núi, song Fondue nhanh chóng được người dân ở cả vùng thung lũng và đồng bằng yêu thích.
Những công thức Fondue phổ biến tại Thụy Sĩ đều sử dụng Gruyère – loại phô mai phổ biến nhất tại quốc gia này và Emmental, hay phô mai kem mềm Vacherin. “Fondue moitié-moitié” là công thức phổ biến nhất với một nửa phô mai Gruyère và nửa còn lại là Vacherin. Một loại khác là “Fondue fribourgeoise” cũng vô cùng được ưa chuộng, bởi có hương vị thanh nhẹ tinh tế. Chúng chỉ gồm phô mai kem mềm Vacherin và nước, thay vì sử dụng rượu như truyền thống.
Cheese Fondue là món ăn vừa dễ mà cũng vừa khó làm. Dễ là bởi nguyên liệu hầu như có sẵn ở nhà của bất kỳ người Thụy Sĩ nào, và cũng chẳng cần phải thêm nhiều nguyên liệu khác. Tuy nhiên nói món ăn này cũng rất khó là bởi phô mai rất dễ bị vón cục, hoặc quá lửa thì độ đặc lỏng không được như ý muốn…
Hương vị lẩu phô mai Cheese Fondue
Mới ban đầu khi ăn, có thể thực khách sẽ không mấy quen bởi hương vị béo ngậy, đặc quánh của các loại phô mai. Nhưng rồi sau đó, bạn sẽ nhanh chóng bị chinh phục bởi sự béo bùi của phô mai cùng hương thơm từ gia vị như tiêu đen, tỏi khô…
Khác với cách ăn “mỗi người một phần” vốn thấy của người phương Tây, thì Cheese Fondue là món để mọi người quây quần dùng chung bên bếp nhỏ. Tưởng chừng như chỉ cần đun chảy phô mai rồi sau đó chấm bánh mì để thưởng thức. Nhưng nếu bạn ngồi với một nhóm người Thụy Sĩ “chính hiệu”, thì sẽ nhận ra Fondue không hề đơn giản như vậy.
Cách thưởng thức Cheese Fondue
Người Thụy Sĩ thường thích những giá trị truyền thống, do đó họ có những quy tắc riêng rất chặt chẽ khi thưởng thức món lẩu phô mai này. Chiếc dĩa dùng để ăn Fondue thường khá dài để bạn có thể nhúng bánh mì của mình vào nồi. Bạn nên đặt bánh mì của mình trên đĩa và dùng dao cắt nhỏ dần khi ăn. Tuy nhiên, ngày nay hầu hết bánh mì đã được cắt sẵn khi bày lên bàn.
Ăn Fondue đòi hỏi bạn phải tuân theo những nghi thức truyền thống, đó là không ăn khi bị ốm, không nhúng bánh mì lại hai lần và chờ người khác chấm xong rồi mới đến lượt mình làm. Hành động nhúng bánh mì vào nồi lẩu phô mai không chỉ là để ăn. Đây còn là một cách để khuấy phô mai lên, khiến chúng không bị vón lại và cháy.
Thế nên khi đưa bánh mì nhúng vào nồi, bạn nên khuấy theo hình số 8 và nhấc bánh ra để ăn. Nếu thích ăn Fondue cùng gia vị như tiêu đen mà không có ai muốn thử cùng, thì bạn nên xay một ít ra chiếc đĩa của mình rồi chấm bánh mì sau khi đã nhúng phô mai.
Đậm đà truyền thống đặc trưng Thụy Sĩ
Bánh mì tròn, với lớp vỏ dày và ruột trắng là loại thường được ăn kèm với Fondue. Thực khách tuyệt đối nên tránh việc để rơi bánh mì vào nồi Fondue, bởi sẽ có những hình phạt riêng với hành động này. Có một truyền thống là, nếu một người đàn ông rơi bánh mì của mình vào trong nồi, anh ta sẽ phải trả tiền đồ uống cho mọi người xung quanh. Còn nếu đó là một người phụ nữ thì cô sẽ phải hôn người bên cạnh.
Lưu ý là lúc ăn bạn không được để môi chạm vào phần nĩa, bởi chúng sẽ nhúng ngập trong phô mai. Vào cuối bữa ăn, khi thấy nồi Fondue đã cạn, bạn cũng đừng bỏ đi vội. Lớp phô mai “cháy nồi” chính là phần được người Thụy Sĩ đặc biệt yêu thích. Lúc này, bạn hãy tắt lửa đi và dùng một con dao nhỏ để nhấc phần này ra, chia với mọi người trong bàn. Có một truyền thống khác ít được biết đến hơn, đó là người ta sẽ lấy một quả trứng đập vào, khuấy lên, và thế là chúng ta đã có thêm món trứng bắc phô mai ăn nốt cùng bánh mì.
Độ phổ biến của Cheese Fondue tại Thụy Sĩ
Người Thụy Sĩ ăn rất nhiều Cheese Fondue trong suốt những ngày lạnh giá mùa đông. Thậm chí đến cả những buổi tối mùa hè mát mẻ họ vẫn ăn. Dù đã có lịch sử lâu đời từ thế kỷ XVII, nhưng Fondue chỉ thực sự phổ biến từ năm 1930, sau một chiến dịch tiếp thị của Hiệp hội Phô mai Thụy Sĩ nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
Câu khẩu hiệu "Fondue khiến tâm trạng bạn thoải mái" được sử dụng xuyên suốt chiến dịch. Món ăn này cũng được gửi đến quân đội và nhanh chóng có mặt ở tất cả những sự kiện. Và rồi người dân Thụy Sĩ cũng dần yêu thích món lẩu béo ngậy Cheese Fondue, bất kể tuổi tác, hay địa vị.
Ngày nay, Fondue phổ biến khắp mọi vùng miền ở Thụy Sĩ, từ những ngôi nhà gỗ dưới chân núi cho đến trong những nhà hàng sang trọng. Danh tiếng của món lẩu phô mai này đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia, trở thành món ăn nổi tiếng và có thể tìm thấy ở những nhà hàng trên khắp thế giới. Khi danh tiếng của Fondue đã lan xa khắp nơi, thì món ăn này cũng có thêm nhiều biến thể. Từ một nguyên lý đun nóng nước sốt rồi chấm đồ ăn, người ta đã sáng tạo ra nhiều phiên bản khác như Fondue dùng đến 3 – 4 loại phô mai, Fondue phô mai dê, Fondue chocolate trái cây ăn cùng bánh ngọt…